خصوصیات اصلی اختلال شخصیت وابسته، ویژگی‌های خاصی بارز است که آن‌ها را از دیگری متمایز می‌کند. این انواع عبارت‌اند از:

شخصیت وابسته‌ی مضطرب

وابسته‌های مضطرب معمولاً مخلوطی از خصوصیات شخصیت وابسته و شخصیت اجتنابی را از خود نشان می‌دهند. این افراد اغلب به روابطی ادامه می‌دهند که تمایلات وابستگی و چسبندگی آنان را ارضا کند. آن‌ها تمایلی به خودمختاری و استقلال ندارند. وابسته‌های مضطرب تنها در صورتی احساس امنیت می‌کنند که به منابع قدرت بچسبند. این افراد همیشه از طرد شدن هراسان هستند و در صورت دور شدن از کسانی که به آن‌ها وابسته هستند، دچار اضطراب جدایی می‌شوند. 

شخصیت وابسته‌ی مطیع

این گروه از طرد شدن می‌ترسند و چنین چیزی سبب می‌شود که نتوانند با طرف مقابل صمیمی شوند. این افراد در روابط خیلی فروتن هستند و به قیمت زیر پا گذاشتن عقاید ارزش‌هایشان از تعارض و درگیری اجتناب می‌کنند. وابسته‌های مهربان و مطیع به اطرافیان اجازه می‌دهند، نقش قدرتمند و فعالی در زندگی آن‌ها داشته باشند تا آنجا که مسئولیت‌های خود را به دوش آن‌ها می‌اندازند. این افراد احساس ارزشمندی نمی‌کنند و تنها به روابطشان با دیگران اهمیت می‌دهند. وابسته‌های مطیع برای جلب حمایت دیگران و دوری از سرزنش و انتقاد آنان، حتی ممکن است خود را ناراحت و بیمار نشان دهند.این نوع وابسته‌ها بسیار تأیید طلب هستند. آن‌ها خود را از درون قبول ندارند و تنها با تأیید گرفتن از دیگران احساس ارزشمندی می‌کنند.

شخصیت وابسته‌ی نابالغ

این افراد نسبت به جهان دیدگاهی کودکانه دارند و از مهارت‌های کمی برای سازگاری با محیط برخوردارند. بعضی از این افراد برای سازگاری با پیرامون خود انرژی زیادی صرف می‌کنند.برخی دیگر از آن‌ها خیلی آسان‌گیر هستند و هیچ آرزویی را در خود رشد نمی‌دهند. برخی از افراد وابسته در هیچ زمینه‌ای از زندگی به موفقیت نمی‌رسند و در همه‌ی زمینه‌ها کودک باقی می‌مانند. این افراد معمولاً بزرگ‌سالانی هستند که فعالیت‌های کودکانه، مانند بازی یا تفریحات کودکانه را ترجیح می‌دهند و اغلب مایل هستند که با افراد کم سن و سال معاشرت کنند، آن‌ها از مسئولیت‌های بزرگ‌سالی گریزان هستند، از جاه‌طلبی امتناع می‌کنند و اگر اوضاع به‌گونه‌ای پیش برود که بتوانند به فعالیت‌های کودکانه‌ی خود ادامه دهند، بسیار احساس رضایت می‌کنند.

شخصیت وابسته‌ی غیر مؤثر

این افراد تمایلات اسکیزوئیدی را در کنار وابستگی نشان می‌دهند. آن‌ها انرژی کمی دارند، سریع خسته می‌شوند و اکثراً ساکت و در خود فرورفته هستند. برخلاف بیماران اسکیزوئید، وابسته‌های غیر مؤثر می‌توانند عواطف دیگران را بفهمند و با آن‌ها همدلی کنند؛ هرچند این میزان کم‌تر از حد طبیعی است. افرادی که دارای این نوع شخصیت هستند، در کل انگیزه‌ی کمی دارند و اغلب مسئولیت‌های زندگی را نادیده می‌گیرند. وابسته‌های غیر مؤثر به یک سلسله عقاید منفی مخرب (مانند «هر کاری بکنند، زندگی‌شان فرقی نخواهد کرد») پایبندند. آن‌ها به سرنوشت اعتقاددارند و هر اتفاقی را به شانس و تقدیر نسبت می‌دهند به همین دلیل زندگی این افراد معمولاً یکنواخت است و تغییرات عمده، کم‌تر در آن دیده می‌شود. 

شخصیت وابسته‌ی ایثارگر

در این نوع شخصیت وابسته، ویژگی‌های خود آزارگری نیز دیده می‌شود. شخصیت‌های وابسته‌ی ایثارگر بیش‌تر از وابسته‌های مطیع، به برقراری روابط با دیگران اهمیت می‌دهند. این نوع شخصیت‌های وابسته، هویت خود را از دست می‌دهند و برای رسیدن به ثبات هیجانی، خود را ناچار می‌بینند به‌طور کامل با دیگران یکی شوند.با از دست دادن احساس هویت و استقلال، فرد خود را ناچار می‌بیند که به‌شدت مطیع  دیگران شود و به‌اصطلاح در دیگری ذوب می‌شود و مانند او فکر و رفتار می‌کند، به‌طوری‌که حتی ارزش‌های خود را زیر پا می‌گذارد و به ارزش‌های دیگری می‌چسبد. برای مثال عقاید دیگران را می‌پذیرد و عقاید خود را نفی می‌کند.

منبع: master-phd.ir